Voetbal: het is maar een spelletje

Datablogs

Vrijdagavond 9 juli 2014. De schoolvakantie is nog niet begonnen, maar vanaf 22.00 uur is het stil op straat – héél stil. In een stad als Eindhoven rijdt er maar liefst 60% minder verkeer rond dan normaal op een vrijdagavond. De oorzaak? Het Nederlands elftal speelt de halve finale op het wereldkampioenschap voetbal in Brazilië.

Het mag duidelijk zijn: voetbal kan zóveel fans aan de buis gekluisterd houden, dat het verkeersbeeld drastisch verandert. De vraag is wel: wat bepaalt het effect van zo’n wedstrijd? Speelt het belang van het betreffend potje mee? Wat gebeurt er tijdens poulewedstrijden en kwalificatiewedstrijden? Hoe reageren we als het wat minder gaat?

Om die vragen te beantwoorden duiken we in de database met verkeersgegevens van NDW. We nemen voetbalstad Eindhoven als uitgangspunt en richten ons op de verkeersintensiteit – hoeveel verkeer rijdt er op de weg? – op vier locaties in de stad. De intensiteit tijdens een wedstrijd vergelijken we met de gemiddelde intensiteit van de twee maanden rond de wedstrijd. We maken bij deze zogenaamde intensiteitsindex netjes onderscheid tussen een werkdag, een zaterdag en een zondag.

Poulewedstrijden

We beginnen met de poulewedstrijden tijdens een eindtoernooi. Het Nederlands elftal heeft zowel de poulefase op het Europees kampioenschap 2012 gespeeld als de poulefase op het wereldkampioenschap 2014. Onderstaande grafiek toont de berekende Eindhovense intensiteitsindex.

Wat goed zichtbaar is, is dat alle wedstrijden een sterke invloed hebben op de verkeersintensiteit – tot wel de helft minder verkeer op de weg – behalve die wedstrijd op 17 juni 2012 tegen Portugal. Hoe dat zo? Voetballiefhebbers worden er nog wel eens zwetend wakker van, maar Nederland had verloren van Denemarken en Duitsland en was daarmee al kansloos voor de finalewedstrijden. De pot tegen Portugal was er één ‘om des keizers baard’, en daar zat het licht gefrustreerde Oranje-legioen niet op te wachten.

Tijdens het wereldkampioenschap in Brazilië lag dat helemaal anders: het Nederlands elftal wón alle drie de poulewedstrijden en hoewel het na twee wedstrijden al zeker was van plaatsing voor de finalewedstrijden stond bij die derde wedstrijd de eerste plaats in de poule (belangrijk voor de loting van de finales) nog op het spel.

Een voorzichtige eerste conclusie op basis van bovenstaande grafiek is dus dat een Oranje-wedstrijd een grote impact op het verkeersbeeld kán hebben, mits er nog wat te winnen valt. Dat zou betekenen dat het Oranje-legioen eerder opportunistisch dan loyaal is.

Kwalificatiereeks

Om deze conclusie verder te onderbouwen, kijken we ook naar een aantal kwalificatiewedstrijden. We vergelijken de kwalificatie voor het wereldkampioenschap in 2014 met de kwalificatie voor het Europees kampioenschap 2016. Voor de volledigheid: die eerste verliep prima, die laatste iets (kuch) minder.

Over het algemeen geldt dat kwalificatiewedstrijden een veel kleinere invloed hebben op de verkeersdrukte dan wedstrijden op de eindtoernooien: een groot deel van de verkeersintensiteiten tijdens de kwalificatiewedstrijden valt binnen de reguliere spreiding van intensiteiten (horizontale lichtblauwe lijnen).

Wat nog een beetje bepalend is, is het type wedstrijd: een potje tegen Roemenië is interessanter dan tegen bijvoorbeeld Andorra. Ook de kans op direct succes is een factor. In de reeks voor het WK 2014 vallen bijvoorbeeld de wedstrijden van 6 en 10 september 2013 op: Nederland kon zich toen rechtstreeks plaatsen en die wedstrijden zorgden dan ook voor (licht) minder verkeersdrukte.

Maar als het wat minder gaat met ons sterrenelftal? In de desastreus verlopen aanloop naar het EK 2016 waren een aantal wedstrijden echt cruciaal – ‘als we nú winnen, kunnen we ons toch nog plaatsen’ – maar die wedstrijden hebben opmerkelijk genoeg niet tot minder verkeer op de weg geleid. Het tegendeel lijkt zelfs waar als je de cruciale tweede helft van de kwalificatiereeks naast de even slechte maar nog niet beslissende eerste helft van de reeks zet.

Hoewel de verkeersintensiteiten tijdens een kwalificatiereeks sowieso een ander beeld geven dan bij eindtoernooien, bevestigen ze wel hetzelfde donkeroranje vermoeden: het Oranje-legioen is eerder opportunistisch dan loyaal. We zijn gek op voetbal, maar alleen als het goed gaat. Als het even minder loopt, keren we het Oranje-elftal net zo makkelijk de rug toe en gaan we snel over tot de orde van de dag. Voetbal is ook maar een spelletje, dus wat doet het er toe dat we er in 2016 niet bij zijn? (Zucht.)

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.