De paden op, de lanen in, hier of daar?
De afgelopen 2 weekenden was het heerlijk lenteweer en gingen we weer massaal ‘de paden op, de lanen in’. Dat betekent dan topdrukte in onze natuurgebieden, maar zeker ook op de autowegen ernaartoe. Waar komen al die natuurminnende autobezitters vandaan? En is dat in en om coronatijd nog veranderd?
Analyse herkomst- en bestemmingsgegevens
Goeie vragen! Want wie via te voet of de fiets een natuurgebied aandoet, zal vast uit de buurt komen. Maar hoe zit het met dat autoverkeer? Om hier iets zinnigs over te kunnen zeggen, analyseerden we de herkomst- bestemmingsgegevens van de auto.
TomTom Move
Sinds 2023 hebben de Nederlandse overheden de beschikking over (enkele jaren aan) herkomst-bestemmingsgegevens van verschillende nieuwe auto’s en van een aantal navigatieapps op de telefoon.
Deze zogenaamde floating car data worden ontsloten in TomTom Move. NDW heeft die tool voor alle Nederlandse wegbeheerders ingekocht tot 2025.
De tool dekt natuurlijk niet al het autoverkeer, maar wel van een voldoende groot deel: zo’n 5 tot 20%. Genoeg om conclusies te kunnen trekken over het algemene route- en herkomstgedrag van de automobilist.
Lekker-weerdata
We hebben voor onze vraag de lekker-weerdata uit de bak getrokken.
Voor de jaren 2018 tot en met 2024 hebben we steeds het eerste weekend van het jaar geselecteerd waarop op beide dagen de maximumtemperatuur boven de 20 graden kwam in de Bilt.
Van die weekenden hebben we het verkeer geanalyseerd naar de natuurgebieden Veluwezoom en Park De Hoge Veluwe, en naar Kaapse Bossen en Leersumseveld.
We waren daarbij vooral geïnteresseerd in de afstand die de automobilisten hadden afgelegd om bij deze gebieden te komen. Het beeld van deze zomerse weekenden hebben we ook getoetst aan het beeld van alle weekenden van april t/m oktober en dit beeld komt overeen.
In onderstaande figuren staan de gemiddelde afstand en de mediane afstand. De mediaan is de maat voor de middelste afstand als we alle afgelegde afstanden van kort naar lang leggen. Deze mediaan is voor deze analyse een betere maat, omdat ze niet wordt beïnvloed door bijvoorbeeld extreem lange afstanden van enkele individuen. Daar heeft een gemiddelde wel last van.
Gemiddelde afstand bezoekers
| gemiddelde | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hoge Veluwe en Veluwe zoom | 48,44 | 43,21 | 26,82 | 35,77 | 35,91 | 35,85 | 34,78 |
| Kaapse bossen en Leersumseveld | 39,28 | 32,68 | 25,36 | 31,51 | 26,90 | 29,66 | 30,33 |
Mediaan afstand bezoekers
| mediaan | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hoge Veluwe en Veluwe zoom | 31 | 24 | 17 | 17 | 22 | 19 | 21 |
| Kaapse bossen en Leersumseveld | 28 | 18 | 8 | 18 | 17 | 19 | 20 |
Conclusie
Duidelijk is dat de bezoekers van deze nationale parken vóór corona van verder weg kwamen dan ná corona.
In 2020 is een duidelijke dip: we zaten toen midden in een harde lockdown, waardoor er ook erg weinig vervoersbewegingen waren. Het beeld lijkt vanaf 2021 stabiel, maar de afstanden zijn vergeleken met ‘precorona’ wel fors korter.
In het weekend van 6 en 7 april 2024 bijvoorbeeld legden 50% van de bezoekers minder dan 20 km af om bij de onderzochte natuurgebieden te komen – terwijl dat in 2018 nog gold voor slechts een kleine 40% van de bezoekers.
Hoe is dat te verklaren? Dat laten de floating car data nou net niet zien.
Het lijkt er gezien de aanhoudende drukte niet op dat de natuur minder populair is geworden.
Wat wel kan, is dat we in coronatijd de schoonheid van de natuurgebieden in onze eigen omgeving hebben ontdekt. We moesten toen immers noodgedwongen ommetjes in de buurt maken. En als je dat eenmaal gewend bent: waarom dan de (natuur-) paden en lanen daar bezoeken als je ze ook hier hebt.